بررسی انتقادی رویکرد استاد سید فاطمی به مفهوم «انسان استعلایی» در مبانی حقوق بشر معاصر بر مبنای فلسفه کانت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای حقوق عمومی دانشگاه شیراز

چکیده

محوریت مفهوم استعلایی در فلسفه کانت تا جایی است که کانت این وصف را به‌عنوان شاخص اصلی فلسفه خود بر می‌گزیند و فلسفه کانت را با تعبیر استعلایی، از دیگر نظام‌های فلسفی تشخیص می‌دهند. استاد سید فاطمی سعی دارند که دیدگاه خود در مبانی نظری حقوق بشر را به اتکای فلسفه کانت صورت بندی نمایند و مفهوم انسان استعلایی را برای تحقق حقوق بشر معاصر شرطی اساسی تلقی می‌کنند.
به نظر می‌رسد مفهوم استعلایی در نظام فکری استاد سید فاطمی، با مفهوم اصلی آن در فلسفه کانت فاصله زیادی دارد. به همین دلیل تلاش ایشان برای ابتنای دیدگاه خود بر فلسفه کانت، مناقشه‌ای اساسی دارد. استاد سید فاطمی بدون توجه به ابعاد گسترده این مفهوم در پرتو انقلاب کوپرنیکی و نظام ایدئالیسم استعلایی کانت، آن را به‌کار برده‌اند و در نتیجه با رویکردی پیشاکانتی که مستلزم رویکرد جوهری به انسان و غفلت از شرایط استعلایی سوژه است، از این مفهوم بهره برده‌اند، درحالی‌که مفهوم استعلایی در فلسفه کانت معطوف به شرایط امکان در پرتو سوبژکتیویته است و هیچ نسبتی با تلقی استاد سید فاطمی از انسان استعلایی به‌عنوان انسان انتزاعی غیر معطوف به عرضیات ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Critical Study of Professor Fatemi's Approach to the "Transcendental Man" in the Principles of Contemporary Human Rights as per Kant's Philosophy

نویسنده [English]

  • malihe masoudi
A PhD. student of public law in Shiraz University
چکیده [English]

In Kant's philosophy, the concept of "transcendental" is so important that he has coined such a term as a core index for his philosophy to distinguish his in contrast to other philosophical systems. Professor Fatemi has tried to base his view about the theoretical principles of human rights on Kant's philosophy considering the concept of "transcendental man" as the fundamental condition for the realization of contemporary human rights.   
    The concept of "transcendental man" in professor Fatemi's system of thought seems far cry from that in Kant's philosophy. Accordingly, his efforts to do that are open to a major objection. Failing to consider the wide range of this concept in the light of Kant's Copernican Revolution and system of transcendental idealism, professor Fatemi has adopted a pre-Kantian approach to use the term which entails an approach of substance to man neglecting the transcendental conditions of the subject. This is while, the concept of "transcendental" in Kant's philosophy concerns terms of the possibility in the light of subjectivism and has no relation to professor Fatemi's attitude towards "transcendental man" as an abstract man along with no accident.

کلیدواژه‌ها [English]

  • transcendental man
  • Copernican Revolution
  • human rights
  • subject
  • professor Fatemi
  • Kant

مراجع

1.      استرن، رابرت (1393). کانت و آموزه تالیف (نقادی نقد عقل محض). ترجمه مهدی محمدی اصل. چاپ دوم. تهران: انتشارات بیدگل.
2.     بکر، دون (1395). فلسفه اخلاق و سیاست کانت (تاریخ فلسفه راتلج، (ج6): عصر ایده‌آلیسم آلمانی). ترجمه حسن مرتضوی. تهران: انتشارات چشمه.
3.     شجاعی، مالک (1391). درآمدی فلسفی تاریخی به روشنگری از کانت تا فوکو. تهران: انتشارات علم.
4.     وود، آلن.و (1396). کانت. ترجمه عقیل فولادی. تهران: انتشارات نگاه معاصر. 
5.     کاپلستون. فردریک (1386). تاریخ فلسفه. ترجمه غلامرضا اعوانی (ج4). چاپ دوم. تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
6.     کاسیرر، ارنست (1395). فلسفه روشنگری. ترجمه یدالله موقن. چاپ چهارم. تهران: انتشارات نیلوفر.
7.     کانت، ایمانوئل (1394). تمهیدات. ترجمه غلامعلی حداد عادل. چاپ ششم. تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
8.     کورنر، اشتفان (1394). فلسفه کانت. چاپ چهارم. تهران: انتشارات خوارزمی.
9.     صانعی دره بیدی (1384). جایگاه انسان در اندیشه کانت. تهران: انتشارات ققنوس.
10.  فریدمن، مایکل (1394). کانت و فلسفه علم. ترجمه سعید جعفری. تهران: انتشارات نیلوفر.
11.   قاری سیدفاطمی، سید محمد (1396). حقوق بشر معاصر، «درآمدی بر مباحث نظری، مفاهیم، مبانی، قلمرو و منابع». چاپ پنجم. تهران: انتشارات نگاه معاصر. 
12.  ـــــــــــــــ . مصاحبه روزنامه اعتماد ملی. تاریخ 9/2/1391.
13.  طالب‌‍زاده، سید حمید (1396). گفت‌وگویی میان هگل و فیلسوفان اسلامی (صیرورت، دیالکتیک، ایدئالیسم). تهران: انتشارات هرمس.
14.  یوئینگ، ای، سی (1388). شرحی کوتاه بر نقد عقل محض کانت. ترجمه اسماعیل سعادتی خمسه. تهران: انتشارات هرمس.
15.   Allison,Henry(1983).Kants Transcendental Idealism,Yale University Press.
16.   Bristow,William(2010).Enlightenment, The Stanford Encyclopedia of philosophy.
17.   Guyer,Paul(2015), Idealism, The Stanford Encyclopedia of philosophy.
18.   Kant, Immanuel (1909). Critique of practical reason. Trans. TK Abbott. New York: Prometheus Books.
19.   Kant, Immanuel (1998). Critique of Pure Reason. Trans by Paul Guyer and Allen W. Wood. Cambridge University Press.
20.   .Kant, I (2011). Groundwork of the Metaphysic of Morals. Edited and translated by Gregor M and Timmermann J. Cambridge University press
21.   Kant, I. (2007). Critique of Judgement. Translated by Meredith. J. C. Oxford University Press.
22.   Pinkard, T. (2002). German Philosophy 1760-1860: the legacy of idealism.
23.              Schneewind, J. B. (1999). 10 Autonomy, Obligation, and Virtue: An Overview of Kant’s Moral Philosophy. The Cambridge Companion to Kant, 3, 309.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 06 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 08 شهریور 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار