ارزیابی تئوری "رؤیای رسولانه" از منظر فلسفه سیاسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

این مقاله تصویری کلی از تئوری رؤیاها ارائه نموده و آن را از منظر فلسفه سیاسی اسلامی ارزیابی کرده و با دیدگاه فلسفه سیاسی اسلامی مقایسه می‌کند. مدعای مقاله آن است که تئوری رؤیاها خارج از سنت فلسفه سیاسی اسلامی است. تئوری رؤیاها در صدد است از نظر خود؛ با ارائه تحلیلی از موضوع وحی، مشکل احکام قرآن ـ که آنها را با دنیای جدید متعارض می‌بیند ـ را حل کند. اما نمی‌تواند تحلیلی از چگونگی احکام و منطق قانون‌گذاری در اسلام ارائه نماید. در نتیجه در حل مشکلی که در پاسخ به آن پدید آمده، ناتوان است. روش این مقاله، تحلیلی و مقایسه‌ای است و به مقایسه تئوری رؤیاها با سنت فلسفه سیاسی اسلامی می‌پردازد. نتیجه مقاله نیز بیانگر آن است که تئوری رؤیاها خارج از سنت فلسفه سیاسی اسلامی است و این تئوری در نیل به هدف خود موفق نبوده است. فلسفه سیاسی اسلامی به­نوبه خود به موضوع وحی پرداخته و تحلیل قابل قبول‌تری از موضوع وحی ارائه کرده است. به علاوه فلسفه سیاسی اسلامی توانسته است تحلیلی از چگونگی و فلسفه احکام شرع ارائه کند که دچار تعارض درونی نیست و به حل مشکلات سیاسی اجتماعی یاری می‌رساند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Assessment of “Prophetic Vision” in the Light of Political Philosophy

نویسنده [English]

  • Ahmad Reza Yazdani Moghaddam
An associate professor and faculty member at The Islamic Science and Culture Research
چکیده [English]

This article provides an overview of the theory of dreams and evaluates it from the perspective of Islamic political philosophy and compares it with the perspective of Islamic political philosophy. The article claims that the theory of dreams is outside the tradition of Islamic political philosophy. The theory of dreams seeks to provide an analysis of the subject of revelation; It solves the problem of the rules of the Qur'an, which it sees as conflicting with the new world, but it cannot provide an analysis of how the rules and logic of legislation in Islam. As a result, it is incapable of solving the problem that has arisen in response to it. The method of this article is analytical and comparative and compares the theory of dreams with the tradition of Islamic political philosophy. The results of the article are: First, the theory of dreams is outside the tradition of Islamic political philosophy; Second, this theory has not succeeded in achieving its goal; Thirdly, on the other hand, Islamic political philosophy has dealt with the subject of revelation and has provided a more acceptable analysis than the subject of revelation. Socio-political helps.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political philosophy
  • theory of Prophetic dream
  • rules of the Qur'an
  • the logic of legislation in Islam
  1. ابن‌ سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1385). الشفاء، «المنطق» (ج6). الجدل. احمد فؤاد الاهوانی. قاهره: نشر وزارة المعارف العمومیة.
  2. ـــــــــــــــ (1377/1958م). الشفاء، «المنطق» (ج7): السفسطه. احمد فؤاد الاهوانی. قاهره: نشر وزارة المعارف العمومیة.
  3. ـــــــــــــــ (1376). الالهیات من کتاب الشفاء. حسن حسن‌زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  4. ـــــــــــــــ (1365). معراج‌نامه. نجیب مایل هروی. آستان قدس رضوی: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
  5. ـــــــــــــــ (1325). هدیة الرئیس للامیر. ادوارد بن کرنیلیوس فندیک امیرکانی. قاهره: شرکة طبع الکتب العربیة بمصر.
  6. ـــــــــــــــ (1373ق). الشفاء، «المنطق» (ج8): الخطابة. محمد سلیم سالم. قاهره: وزارة المعارف العمومیة.
  7. ـــــــــــــــ (بی‌تا). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات. محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: دانشگاه تهران.
  8. اشتراوس، لئو (1381). «فلسفه سیاسی چیست؟». فرهنگ رجایی. چاپ دوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  9. جان پلامناتس، «کاربرد نظریه سیاسی»، در: کوئینتن، آنتونی(1371). فلسفه سیاسی. مرتضی اسعدی. تهران: نشر الهدی.
  10. جیکوبز، لزلی (1386). درآمدی بر فلسفه سیاسی نوین. مرتضی جیریایی. تهران: نشر نی.
  11. سویفت، آدام (1385). فلسفه سیاسی. پویا موحد. تهران: انتشارات ققنوس.
  12. سروش، عبدالکریم (1370). قبض و بسط تئوریک شریعت. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
  13. ـــــــــــــــ (1372). فربهتر از ایدئولوژی. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
  14. ـــــــــــــــ (1377). صراطهای مستقیم. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
  15. ـــــــــــــــ (1378). بسط تجربه نبوی. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
  16. ـــــــــــــــ (1380/الف). «صورت و بی­صورتی». آفتاب، 1(6). ص52- 57.
  17. ـــــــــــــــ (1380/ب). «بی‌رنگی و تابندگی». آفتاب، 1(7). ص66ـ 73.
  18. ـــــــــــــــ (1380/ج). «رنگ و بی‌رنگی». آفتاب، 1(8). ص40ـ 47.
  19. ـــــــــــــــ (1380/د). «آیینه‌های بی‌زنگار». آفتاب، 1(9). ص58ـ 63.
  20. ـــــــــــــــ (1380/ه). «بی‌کرانگی و حصارها». آفتاب1(10). ص62ـ 69.
  21. ـــــــــــــــ (1397). کلام محمد رؤیای محمد. بی‌جا: انتشارات صقراط.
  22. صدرالدین شیرازی، محمدبن­ابراهیم (1381). المبدأ و المعاد. محمد ذبیحی و جعفر شاه‌نظری. چاپ اول. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  23. ـــــــــــــــ (1386). الشواهدالربوبیة فی المناهج السلوکیة. جلال‌الدین آشتیانی. ویرایش دوم. چاپ چهارم. قم: بوستان کتاب.
  24. الفارابی، محمدبن­محمد (2008م). رسائل الفارابی، «شرح رسالة زینون الکبیر الیونانی». موفق فوزی جبر. چاپ دوم. دمشق: دار الینابیع.
  25. ـــــــــــــــ (1931م). احصاء العلوم. عثمان محمد امین. قاهره: مطبعة السعادة.
  26. ـــــــــــــــ (1991م). مبادی آراء اهل المدینة الفاضلة. البیر نصری نادر. چاپ ششم. بیروت: دارالمشرق.
  27. ـــــــــــــــ (1990م). الحروف. محسن مهدی. چاپ دوم. بیروت: دارالمشرق.
  28. ـــــــــــــــ (1986م). الجمع بین رأی الحکمین. البیر نصری نادر. چاپ ششم. بیروت: دارالمشرق.
  29. ـــــــــــــــ (1986م). الملّة. محسن مهدی. بیروت: دارالمشرق.
  30. ـــــــــــــــ (1964م). السیاسة المدنیة الملقب بمبادی الموجودات. فوزی متری نجّار. بیروت: المطبعة الکاثولیکیة.
  31. طوسی، محمدبن­محمد (1372). اخلاق ناصری. تهران: علمیه اسلامیه.
  32. کارل، هاوی و دیوید گامز (1389). فلسفه به­مثابه روش. محمدکاظم علوی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  33. کوئینتن، آنتونی (1371). فلسفه سیاسی. مرتضی اسعدی. تهران: نشر الهدی.
  34. نوری، فضل‌الله (1387). رسائل مشروطه (ج1)، «رساله حرمت مشروطه». غلامحسین زرگری ‌نژاد. تهران: انتشارات مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
  35. همپتن، جین (1380). فلسفه سیاسی. خشایار دیهیمی. تهران: طرح نو.
  36. یزدانی‌ مقدم، احمدرضا (1396). سیاست‌نامه مفید، «فلسفه سیاسی از منظر فارابی و ابن‌سینا»، ش1، ص5-22.
  37. ـــــــــــــــ (1395). جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر فارابی، ابن‌سینا، شیخ اشراق، خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالمتألهین. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.