بررسی و تحلیل روائی ابعاد غیبت و کفیت رابطه رخداد ظهور با آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

در این نوشتار، مقوله غیبت و رابطه آن با ظهور بررسی می‌شود. برای واکاوی غیبت، ابتدا لازم است ابعاد و مؤلفه‌های غیبت تحلیل و بررسی شود. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که مقوله غیبت دارای ابعاد سه‌گانه «چیستی غیبت، چگونگی غیبت و چرایی غیبت» است که هر کدام از این ابعاد بیانگر مفاهیم مختلفی است.
در این راستا، چیستی غیبت عهده‌دار تحلیل مفهومی غیبت می‌باشد. مؤلفه چگونگی غیبت هم وظیفه تبیین کیفیت رخداد غیبت در انواع معرفتی و جسمانی را داشته و چرایی غیبت نیز بیانگر مقوله‌هایی نظیر «علت غیبت، حکمت غیبت و غایت غیبت» است. این مقوله بیان می‌کند که علت غیبت مربوط به فعل مردم، غایت غیبت مربوط به فعل خدا و حکمت غیبت از خواص و الزامات خود غیبت می‌باشد.
بی‌شک در میان مؤلفه‌های سه‌گانه غیبت، مؤلفه چرایی غیبت بیشترین ارتباط را با ظهور خواهد داشت و در میان مفاهیم سه‌گانه چرایی غیبت نیز مقوله علت غیبت بیشترین رابطه و موثرترین نقش را با رخداد ظهور دارد. به‌طور کلی، رخداد ظهور با رفع غیبت، و رفع غیبت با رفع عوامل غیبت اجرایی می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Examination of Different Aspects of Occultation and its ties to the Imam’s Appearance

نویسنده [English]

  • Hussein elahinezahd
An associate professor and a faculty member at the Research Center of Islamic Culture and Sciences.
چکیده [English]

In what follows, the author has examined the concept of Occultation and its ties to the Imam’s appearance. In order to study the issue, one is to analyze different aspects and constituents of Occultation. The earlier conducted researches suggest that Occultation has three aspects: the what question, the how question, and the why question of it, each of which demonstrates various concepts.
In the course of this research, the first aspect goes to analyze the concept of Occultation, the second aspect explains how it happened in its epistemic and physical forms, and the third one proposes issues such as “the cause, wisdom, and goal of Occultation”. The third aspect suggests that its cause is due to the behavior of people, its goal concerns Divine action, and its wisdom belongs to its characteristics and properties.
From among the three constituents, obviously, the why question of Occultation has the most ties to the issue of Imam’s appearance. And from among the three concepts of why questions, the concept of cause has the most ties to the happening of appearance. Generally speaking, Imam’s appearance happens when Occultation is gone, which might only go when the causes of occultation is gone.

کلیدواژه‌ها [English]

  • appearance
  • the happening of appearance
  • the aspects of Occultation
  • the causes of Occultation
  • the role of people
  • the why question of Occultation
  • the wisdom of Occultation
  • the goal of Occultation
  1. ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم (1416ق). لسان العرب (ج1). بیروت: مؤسسة التاریخ العربی. دار احیاء التراث العربی.
  2. جمعی از نویسندگان (1389). فرهنگ‌نامه اصول فقه. قم: مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، «پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی».
  3. جوادی آملی، عبدالله (1386). رحیق مختوم (ج22). تحقیق حمید پارسانیا. قم: مؤسسه اسراء.
  4. حلی، حسن‌بن‌یوسف (1413ق). کشف المراد. تحقیق: حسن‌زاده آملی. چاپ چهارم. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
  5. حمیری، عبدالله (1413ق). قرب الاسناد. قم: مؤسسه آل البیت:.
  6. زیدان، عبدالکریم (1420ق). الوجیز فی اصول الفقه. بیروت: دار الفکر، مقداد.
  7. صدر، سیدمحمد (1382). تاریخ غیبت کبری. چاپ دوم. تهران: نیک معارف.
  8. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم (1417ق). الشواهد الربوبیه (ج1). بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
  9. صدوق، محمد(1385). علل الشرایع (ج1). قم: کتاب‌فروشی داوری.
  10. ــــــــــــــ(1378). عیون اخبار الرضا7(ج1). تهران: نشر جهان.
  11. ــــــــــــــ(1377). کمال الدین و تمام النعمه (ج2،1). تهران: اسلامیه.
  12. ــــــــــــــ(1413ق). معانی الاخبار. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
  13. طریحی، فخرالدین (1375). مجمع البحرین (ج3). تهران: انتشارات مرتضی.
  14. طوسی، محمدبن‌محمد (1417ق). الغیبه. چاپ دوم. قم: المؤسسة المعارف الاسلامیة.
  15. فاضل لنکرانی، محمد (1381). اصول فقه شیعه (ج1). قم: مرکز فقهی ائمه اطهار:.
  16. فاضل، مقداد، (1405ق). ارشاد الطالبین. قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی.
  17. قرشی، سیدعلی اکبر (1371). قاموس قرآن (ج6). چاپ ششم. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  18. قطب‌الدین راوندی، سعید (1409ق). الخرائج و الجرائح (ج2). قم: مؤسسه امام مهدی(عج).
  19. کلینی، محمد (1407ق). کافی (ج2،1). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  20. محقق داماد، مصطفی (1383). قواعد فقه (ج4). چاپ دوازدهم. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  21. مصطفوی، حسن(1386). التحقیق (ج7). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
  22. مطهری، مرتضی (1379). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
  23. مفید، محمدبن‌محمد (1413ق). المقنعه. قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
  24. مقرمی قیومی، احمدبن‌محمد (1405ق). مصباح المنیر(ج2). قم: مؤسسه دارالهجره.
  25. موسوی خمینی، روح‌الله (1378). تقریرات فلسفه (ج1). قم: تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  26. نعمانی، محمد (1397ق). غیبت نعمانی. تهران: نشر صدوق.