Assistant professor and faculty member of Imam Khomeini Institute for Education and Research
Abstract
Several conditions are mentioned for the elements of burhān (apodictic proof). Being universal is one of them. On the other hand, at least some of the elements lack this condition in case of singular propositions. Therefore, it seems that the logicians have suffered some kind of contradiction. The question is, can this contradiction be resolved? If possible, how is it possible? To answer this question, initially the singular propositions and their referents are defined and finally, the conclusion is reached that the difference between the elements and the premises of burhān must be taken into consideration. The elements are the foundations and used in a broader sense than the premises. Therefore, the elements include the premises of burhān as well as those propositions that the arguments ultimately lead to. Different names used for the elements of proposition by the logicians is an evidence to this claim that the elements are those propositions that are the result of proofs, and not necessarily the propositions that are used in the premises of burhān. Another evidence of this claim is that the vicious circle, the infinite regress and the law of non-contradiction are also, sometimes, considered as the elements of burhān, alongside the axioms.
ابن منظور، محمدبنمکرم (2000م). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
ابن سهلان ساوی، عمربنسهلان (1993م). البصائر النصیریة فی علم المنطق. با مقدمه رفیق العجم. بیروت: دار الفکر اللبنانی.
ابنسینا، حسینبنعبدالله (1383ق الف). البرهان، «الشفاء»: المنطق. با مقدمه ابراهیم مدکور و تحقیق ابوالعلا عفیفی. قاهره: وزارة الثقافة و الارشاد القومی (افست، قم: 1404ق).
ــــــــــــــ (1383ب). دانشنامه علائی، «رساله منطق». با مقدمه و حاشیه و تصحیح محمد معین و سید محمد مشکوة. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی؛ همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
ــــــــــــــ (1375)، الاشارات و التنبیهات. با شرح خواجه نصیرالدین طوسی. شرح الشرح قطبالدین رازی. قم: نشر البلاغة.
ــــــــــــــ (1364). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات. به تصحیح و مقدمه محمدتقی دانشپژوه. تهران: دانشگاه تهران.
ــــــــــــــ (1360). دانشنامه علائی، «منطق و فلسفه اولی». با تصحیح احمد خراسانی. تهران: کتابخانه فارابی.
ــــــــــــــ (1405ق). «منطق المشرقیین» در: منطق المشرقیین و القصیدة المزدوجة فی المنطق. قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی.
ابن کمونه، سعدبنمنصور (1403ق). الجدید فی الحکمة. به تحقیق حمید مرعید کبیسی. بغداد: وزارة الاوقاف و الشئون الدینیة.
ابن نفیس (قرشی)، علیبنابیالحزم (1388). شرح الوریقات فی المنطق. با تحقیق عمار طالبی و دیگران. تونس: دارالغرب الاسلامی.
ابوالبرکات بغدادی، هبة اللهبنعلی (1373). المعتبر فی الحکمة. با تصحیح فتحعلی اکبری. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
احمد نگری، عبدالنبیبنعبدالرسول (1997م). موسوعة مصطلحات جامع العلوم (الملقب بدستور العلماء). با تحقیق علی دحروج. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
بهمنیاربنمرزبان (1375)، التحصیل. با تصحیح مرتضی مطهری. تهران: دانشگاه تهران.
تفتازانی، سعدالدین مسعودبنعمر (1409ق). شرح المقاصد. با تحقیق، تعلیق و مقدمه عبدالرحمن عمیرة. قم: منشورات الشریف الرضی.
جرجانی، میر سید شریف علیبنمحمد (1407ق). التعریفات. با تحقیق و تعلیقه عبدالرحمن عمیره. بیروت: عالم الکتب.
جرجانی، میر سید شریف علیبنمحمد (1325ق). شرح المواقف. با حاشیه عبدالحکیم سیالکوتی و حسن چلبی. با تصحیح محمد بدرالدین نعسانی. چاپ سنگی. قم: منشورات الشریف الرضی.
حسینزاده، محمد (1394). معرفتشناسی در قلمرو گزارههای پسین. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
شهرزوری، شمسالدین محمدبنمحمود (1380). شرح حکمة الاشراق. با تصحیح، تحقیق و مقدمه حسین ضیائی تربتی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
علامه حلی، حسنبنیوسف (1381). الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید. با تصحیح و تعلیقه محسن بیدارفر. قم: بیدار.
علیش، محمدبناحمد (1329ق). حاشیة علی شرح شیخ الاسلام علی ایساغوجی. چاپ سنگی. مصر: مطبعة النیل.
غزالی، ابوحامد محمدبنمحمد (1994م). کتاب محک النظر. با تحقیق رفیق العجم. بیروت: دار الفکر اللبنانی.
فارابی، ابونصر محمدبنمحمد (1408-1410ق). المنطقیات للفارابی. با تحقیق و مقدمه محمدتقی دانشپژوه. زیر نظر سید محمود مرعشی. قم: مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی.
فخر رازی، محمدبنعمر (1381). منطق الملخص. با مقدمه، تصحیح و تعلیقه احد فرامرز قراملکی و آدینه اصغرینژاد. تهران: دانشگاه امام صادق.
قطبالدین شیرازی، محمودبنمسعود (1380). شرح حکمة الاشراق. به کوشش عبدالله نورانی و مهدی محقق. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مکگیل.
ــــــــــــــ (1385). «درة التاج»: مشتمل بر مقدمه، منطق، امور عامه، طبیعیات، الهیات. به کوشش و تصحیح سید محمد مشکات. تهران: حکمت.
کاتبی قزوینی، علیبنعمر (1397ق). «منطق العین یا عین القواعد در فن منطق». تصحیح زینالدین جعفر زاهدی. مشهد: نشریه دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1386). «مشکات»: شرح برهان شفا. با مقدمه، نگارش و تحقیق محسن غرویان. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
ــــــــــــــ (1387). «مشکات»: شرح الهیات شفاء. تحقیق و نگارش محمدباقر ملکیان و عبدالجواد ابراهیمیفر. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مظفر، محمدرضا (1421ق). المنطق. با تعلیقه غلامرضا فیاضی. با تحقیق رحمتالله رحمتی. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
نصیرالدین طوسی، محمدبنمحمد (1375الف). «اساسالاقتباس» در: تعلیقه بر اساسالاقتباس. با تعلیقه سید عبدالله انوار. تهران: نشر مرکز.
ــــــــــــــ (1375ب). «شرح الاشارات و التنبیهات» در: الاشارات و التنبیهات. نوشته ابن سینا. قم: نشر البلاغة.
Mohammadi Peiro, A. (2023). The application of singular propositions in burhān (apodictic proof) and intellectual sciences. Journal of Hikmat-e-Islami, 10(36), 123-136.
MLA
Ahmad Mohammadi Peiro. "The application of singular propositions in burhān (apodictic proof) and intellectual sciences". Journal of Hikmat-e-Islami, 10, 36, 2023, 123-136.
HARVARD
Mohammadi Peiro, A. (2023). 'The application of singular propositions in burhān (apodictic proof) and intellectual sciences', Journal of Hikmat-e-Islami, 10(36), pp. 123-136.
VANCOUVER
Mohammadi Peiro, A. The application of singular propositions in burhān (apodictic proof) and intellectual sciences. Journal of Hikmat-e-Islami, 2023; 10(36): 123-136.