TY - JOUR ID - 96072 TI - بازخوانی حقیقت اراده الهی در پرتو نظریه سلطنت نفس در اندیشه محقق خویی JO - حکمت اسلامی JA - FHI LA - fa SN - 2423-5105 AU - اسماعیلی, محمدعلی AU - نقیب, سید محمد AU - رضایی هفتادر, حسن AD - دانشجوی دکتری فلسفه، جامعة المصطفی العالمیة (نویسنده مسؤول) AD - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم AD - دانشیار و عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 6 IS - شماره2-پیاپی 21 (تابستان 98) SP - 123 EP - 140 KW - اراده الهی KW - شوق اکید KW - ابتهاج KW - محقق خویی KW - سلطنت نفس DO - N2 - مسأله اراده الهی جایگاه ویژه­ای در منظومه مباحث خداشناسی و انسان­شناسی دارد. محقق خویی در مباحث اصولی به واکاوی این مسأله در پرتو نظریه سلطنت نفس پرداخته است. از رهگذر این جستار، مشخص می­شود که به باور محقق خویی، مفهوم «اراده» با مفهوم «علم» تغایر مفهومی دارد و نمی­توان آنها را به یکدیگر برگرداند؛ چنان‌که مفهوم «اراده» با مفهوم «ابتهاج» نیز تغایر مفهومی دارد. محقق خویی در سایه نظریه سلطنت نفس به تبیین اراده الهی پرداخته و اراده الهی را سلطنت فعلی الهی و جزء صفات فعلی الهی قلمداد می‌نماید. این در حالی است که مبانی نظریه سلطنت نفس در تفسیر اراده الهی قابل پذیرش نبوده و انحصار اراده الهی در اراده فعلی نیز صحیح نیست. مطابق دیدگاه برگزیده، اراده الهی در شمار مفاهیم فلسفی است. منشأ انتزاع «اراده ذاتی الهی»، ذات فاعل همراه با رهایی از فشارهای داخلی و خارجی است؛ چنان‌که منشأ انتزاع «اراده فعلی الهی»، فعل نفسانی همراه با قیود مذکور است. UR - https://fhi.hekmateislami.com/article_96072.html L1 - https://fhi.hekmateislami.com/article_96072_448235c3eaf0247b2cf395c6e207e2d1.pdf ER -