TY - JOUR ID - 86124 TI - علیت، معنا، ملاک و اقوال JO - حکمت اسلامی JA - FHI LA - fa SN - 2423-5105 AU - سربخشی, محمد AD - استادیار و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 5 IS - شماره3- پیاپی 18 (پاییز 97) SP - 161 EP - 183 KW - علیت KW - ملاک علیت KW - معنا KW - حدوث KW - امکان ماهوی KW - امکان فقری KW - امکان معنایی DO - N2 - فلاسفه اغلب علیت را در امور وجودی جاری دانسته و به کارگیری آن در سایر موارد، از جمله امور عدمی را مَجاز تلقی کرده‌اند. همچنین ایشان علت نامیدنِ علت اعدادی را مسامحه خوانده و عرفی دانسته‌اند. اما علیت حقیقتی نفس‌الامری و عام دارد؛ به نحوی که می‌توان آن را به خارجی و تحلیلی تقسیم کرده و بدون هیچ مجازی، در امور وجودی، عدمی و حتی در میان امور اعتباری جاری دانست. اقوال مختلفی ـ از انکار علیت تا پذیرش آن نسبت به هر موجودی ـ در باب علیت موجود است. اما دیدگاه درست در میان موجودات، تنها نیازمندی موجودات محدود و ضعیف به علت‌ است. در بحث ملاک نیازمندی به علت نیز، اگر علیت را منحصر در موجودات نماییم، ملاک همان محدودیت و ضعف وجودی است و اگر آن را عام در نظر بگیریم، باید امکان معنایی را ملاک نیازمندی به علت بدانیم. دیدگاه اخیر متعلق به جناب استاد فیاضی دام ظله العالی است.   UR - https://fhi.hekmateislami.com/article_86124.html L1 - https://fhi.hekmateislami.com/article_86124_aa04d7f3ac5bbcc19eaa39b7e4881ec9.pdf ER -