TY - JOUR ID - 153011 TI - مؤلّفه‌های ادراک عقلی در دو نظریه «انتزاع» و «اتحاد» JO - حکمت اسلامی JA - FHI LA - fa SN - 2423-5105 AU - گرجیان, محمدمهدی AU - شاکری, رضا AD - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام AD - مدرس حوزه علمیه قم Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 9 IS - شماره1 -پیاپی 32-بهار 1401) SP - 55 EP - 75 KW - انتزاع صورت ادراکی از ماده KW - اتحاد مدرِک با مدرَک KW - عقل فعال KW - اشراق عقل فعال بر صور جزئیه KW - مشاهده عن بُعدٍ KW - ادراک عقلی DO - N2 - ادراک که یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های نفس است، در فلسفه رایج به چهار قسم تقسیم می­شود. کامل‌ترین بخش ادراک، تعقل یا ادراک عقلی است و فصل ممیّز نفس ناطقه از نفس حیوانی نیز می‌باشد. اینکه ادراک چگونه در تطورات خود از مرحله احساس به تعقل منتهی می‌شود و نیز چگونه از عوامل بیرونی ـ به­خصوص عقل فعال ـ بهره می‌برد تا به درک کلیات (تصوری و تصدیقی) نائل گردد، از پرسش‌های این نوشتار است. در این مسأله، فلسفه مشّائی و حکمت متعالیه هم­سوییِ قابل­توجهی دارند. لکن بر حسب دیدگاه خاصّی که در اصل ادراک دارند، انظار مستقلی نیز در این مورد ارائه می‌کنند. مشائیان ادراک را از قبیل انتزاع و پالایش مدرَک از ماده (و غواشی) می‌دانند. اما فیلسوفان صدرایی ادراک را ناشی از اتحاد مدرِک (= نفس) با مدرَک قلمداد می‌کنند.تبیین چگونگی تعامل نفس با عقل فعال به­عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی ادراک عقلی، در این دو مکتب فلسفی و مکانیسم پیچیده‌ای که بر آن حاکم است، موضوع اصلی این نوشتار است. UR - https://fhi.hekmateislami.com/article_153011.html L1 - https://fhi.hekmateislami.com/article_153011_bb8500c08ecb245ff3934ef377fad6f6.pdf ER -