استادیار و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
تاریخ دریافت: 06 دی 1396،
تاریخ بازنگری: 15 اردیبهشت 1397،
تاریخ پذیرش: 06 خرداد 1397
چکیده
فلاسفه اغلب علیت را در امور وجودی جاری دانسته و به کارگیری آن در سایر موارد، از جمله امور عدمی را مَجاز تلقی کرده‌اند. همچنین ایشان علت نامیدنِ علت اعدادی را مسامحه خوانده و عرفی دانسته‌اند. اما علیت حقیقتی نفس‌الامری و عام دارد؛ به نحوی که می‌توان آن را به خارجی و تحلیلی تقسیم کرده و بدون هیچ مجازی، در امور وجودی، عدمی و حتی در میان امور اعتباری جاری دانست. اقوال مختلفی ـ از انکار علیت تا پذیرش آن نسبت به هر موجودی ـ در باب علیت موجود است. اما دیدگاه درست در میان موجودات، تنها نیازمندی موجودات محدود و ضعیف به علت است. در بحث ملاک نیازمندی به علت نیز، اگر علیت را منحصر در موجودات نماییم، ملاک همان محدودیت و ضعف وجودی است و اگر آن را عام در نظر بگیریم، باید امکان معنایی را ملاک نیازمندی به علت بدانیم. دیدگاه اخیر متعلق به جناب استاد فیاضی دام ظله العالی است.
Assistant Professor and faculty Member , Imam Khomeini Research and Education and institute.
چکیده [English]
Most philosophers understand causation to be applicable to existential things. So, they say that applying it to other things, such as things that do not exist, is simply metaphorical. Also, they say that it is metaphorical to call preparatory causes ‘causes’. This is something that is prevalent amongst lay people but that is philosophically imprecise. Nevertheless, causation is something real that is capable of being applied to all things. So, it is possible to divide it into external causation and analytical causation. Therefore, it is possible to apply it in a real sense to things that exists, those that do not exist as well as conventional matters. There are many views regarding causation. These range from the denial of causation to its application to all things. However, the proper view is for us to say that only limited beings need a cause. Regarding the secret as to why something needs a cause, it is possible to say that if we say causation is limited to things that exist then the reason why something needs a cause is that its existence is limited. However, if we say that causation is a general concept, then we should say that the possibility of meaning is the reason why something needs a cause. The last view is that of the professor Ghulam Ridha Fayyadhi
کلیدواژه‌ها [English]
causation, standard for causation, meaning, generation, possibility of quiddity, contingency of impoverishment, possibility of meaning
مراجع
آملی، سیدحیدر (۱۳۶۸). جامع الاسرار و منبع‌الانوار. «نقد النقود فی معرفة الوجود». تحقیق هانری کربن. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ابتدای صفحه