افلاطون و نقد دموکراسی مدرن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

دموکراسی به‌عنوان شکلی از اَشکال حکومت، از چالشی‌ترین مفاهیم فلسفه سیاسی است. افلاطون با مطرح کردن دو انتقاد بنیادین، نخستین و مهم‌ترین منتقد دموکراسی است. اما دموکراسی در طول تاریخ مدل‌هایی را تجربه کرد؛ به‌‌گونه‌ای‌که دموکراسی مدرن به‏ظاهر شباهت اندکی با دموکراسی کلاسیک دارد. در این صورت، آیا می‌توان انتقادهای افلاطون را به دموکراسی کلاسیک، به دموکراسی مدرن سرایت داد؟ مقاله حاضر به روش توصیفی و تطبیقی، به تحلیل سه دیدگاه درباره تسری انتقادهای افلاطون به دموکراسی مدرن می‌پردازد. بر اساس دیدگاه اول و دوم، بررسی انتقادهای افلاطون در دوره مدرن، امری بی‌حاصل است؛ زیرا یا انتقادهای افلاطون از اساس نادرست است و یا دموکراسی مدرن به ‌لحاظ تفاوت ماهوی با دموکراسی کلاسیک، از تیغ انتقادهای افلاطون در امان است. دیدگاه سوم (مختار) به وحدت جوهری دو نوع دموکراسی معتقد است و معایب بنیادین دموکراسی کلاسیک را دامن‌گیر دموکراسی مدرن نیز می‌داند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Plato and the Criticism of Modern Democracy

نویسندگان [English]

  • Mohsen Rezvani 1
  • Sayyid Muhammad Hadi Muqaddasi 2
1 Associate professor and faculty member of the scientific council of the Imam Khomeini Foundation for Learning and Research.
2 Plato, democracy, classical democracy, modern democracy
چکیده [English]

As a form of government, democracy is one of the most challenging of concepts in political philosophy. Plato presented two fundamental objections to democracy and in this way he became one of its first and most important critics. Nevertheless, democracy has tested numerous models throughout history. This is true to the extent that modern democracy is only apparently similar to classical democracy. Keeping this in mind, it is possible to ask, ‘Can Plato’s objections to classic democracy be applied to modern democracy?’ This article uses the descriptive-comparative method and analyzes three views regarding the possibility of applying Plato’s objections to modern democracy. According to the first and second view, it is useless to examine Plato’s objections in the modern era. This is because they are either invalid or because modern democracy is essentially different from classical democracy. For this reason, it is safe from the criticisms of Plato. The third view – that we coincidentally adhere to – accepts the substantial unity of the two democracies and also believes that the fundamental faults of classical democracy also plague in modern democracy

واژگان کلیدی: افلاطون، دموکراسی، دموکراسی کلاسیک، دموکراسی مدرن

کلیدواژه‌ها [English]

  • plato
  • Democracy
  • classical democracy
  • modern democracy
  1. آربلاستر، آنتونی (1379). دموکراسی. ترجمه حسن مرتضوی. تهران: آشیان.
  2. ـــــــــــــــ (1377). لیبرالیسم غرب؛ ظهور و سقوط. ترجمه عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.
  3. اشپنگلر، اسووالد (1369). فلسفه سیاست؛ چهره عریان دموکراسی غرب. ترجمه هدایت‌اله فروهر. تهران: نشر نظر.
  4. اشتراوس، لئو (1373). فلسفه سیاسی چیست. ترجمه فرهنگ رجایی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  5. افلاطون (1380). دوره کامل آثار افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  6. بشیریه، حسین (1386). آموزش دانش سیاسی. تهران: نشر نگاه معاصر.
  7. بهشتی‌معز، رضا (1375). درآمدی نظری بر تاریخ دموکراسی. تهران: طرح نو.
  8. پوپر، کارل (1380). جامعه باز و دشمنان آن. ترجمه عزت‌اله فولادوند. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  9. داوری‌اردکانی، رضا (1379). سیری انتقادی در فلسفه کارل پوپر. تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
  10. دوبنوا، آلن (1378). تأمل در مبانی دموکراسی. ترجمه بزرگ نادرزاد. تهران: نشر چشمه.
  11. دوتوکویل، آلکسی (1347). تحلیل دموکراسی در امریکا. ترجمه رحمت‌اله مقدم. تهران: کتاب‌فروشی زوار.
  12. دورانت، ویلیام جیمز (1389). لذات فلسفه. ترجمه عباس زریاب. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  13. روسو، ژان ژاک (1379). قرارداد اجتماعی. ترجمه مرتضی کلانتریان. تهران: نشر آگاه.
  14. زرشناس، شهریار (1371). جامعه باز، آخرین اتوپی تمدن غرب. تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
  15. سیبلی، مالفرد (1394). ایده‌ها و ایدئولوژی‌های سیاسی: تاریخ اندیشه سیاسی. ترجمه عبدالرحمن عالم. تهران: نشر نی.
  16. عالم، عبدالرحمن (1389). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی.
  17. عنایت، حمید (1351). بنیاد فلسفه سیاسی در غرب؛ از هراکلیت تا هابز. تهران: دانشگاه تهران.
  18. گنون، رنه‌ژان‌ماری‌ژوزف (1372). بحران دنیای متجدد. ترجمه ضیاءالدین دهشیری. تهران: امیرکبیر.
  19. لابوئتی، اتین (1378). سیاست اطاعت؛ رساله درباره بردگی اختیاری. ترجمه علی معنوی. تهران: نشر نی.
  20. مک‌کالوم، جرالد کوشینگ (1383). فلسفه سیاسی. ترجمه بهروز جندقی. قم: کتاب طه.
  21. ‌میل، جان استوارت (1369). تأملاتی در حکومت انتخابی. ترجمه علی رامین. تهران: نشر نی.
  22. 22. نوروزی، محمدجواد (1387). مردم‌سالاری دینی. مطبوع در: مردم‌سالاری دینی و نظریه ولایت‌فقیه. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی1، مرکز انتشارات.
  23. ولف، جاناتان (1391). درآمدی بر فلسفه سیاسی. ترجمه حمید پژوهش. تهران: کتاب آمه.
  24. هایک، فریدریش (1380). قانون، قانون‌گذاری و آزادی. ترجمه مهشید معیری و موسی غنی‌نژاد. تهران: طرح نو.
  25. هلد، دیوید (1369). مدل‌های دموکراسی. ترجمه عباس مخبر. تهران: روشنگران.
  26. هیوود، اندرو (1389). سیاست. ترجمه عبدالرحمن عالم. تهران: نشر نی.
  27. ـــــــــــ  (1383). مقدمه نظریه سیاسی. ترجمه عبدالرحمن عالم. تهران: قومس
    1. Jones, A. H. M (1977). Athenian Democracy. Oxford: Basil Blackwell.