1طلبه سطح سه حوزه علمیه قم و دانشجوی کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه باقر العلوم علیه السلام
2استادیار، عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام، قم
3دانشیار و عضو هیئت علمی موسسه آموشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
چکیده
قوه واهمه میتواند از دو حیث هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی مورد تحلیل عقلی قرار گیرد. در بررسی بهعملآمده بهدست می‌آید که در نظام فلسفی حکمت صدرایی و سینوی، هیچگاه حقیقت قوه واهمه بهعنوان یکی از مبادی ثانویه افعال و ادراکات نفسانی انکار نشده است، بلکه این قوه در هریک از این دو نظام فلسفی جایگاه و هویت خاص و متفاوتی یافته است. برخی اصول و مبانی فلسفی حکمت متعالیه بر ابعاد مختلف هستی‌شناختی قوه واهمه تأثیر گذاشته و موجب اختلاف‌نظر در هویت و رابطه وجودی آن با نفس، موهوم، عقل و دیگر قوای ادراکی گشته است. این دو حکیم در ابعاد معرفت‌شناختی این قوه اشتراکات فراوانی داشته، صرفاً در ماهیت و هویت وجودی موهوم و ادراک وهمی با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند
An assessment of ontological and epistemological aspects of estimation from the viewpoint of Avicenna and Mulla Sadra
نویسندگان [English]
Hussein Pajoohandeh1؛ Yarali Kurd Firozjaei2؛ Askari Sulaymani Amiri3
1science In Philosophy and Islamic Theology
2Associate professor ,faculty member of Baqir al-Ulum University,Qom
3Associate Professor and Faculty member of Imam Khomeini Research and Education Institute.
چکیده [English]
One can make a rational analysis of the faculty of estimation from the ontological and epistemological perspectives. Study shows that Sadrian and Avicennian philosophies have never denied the faculty of estimation as a secondary source of psychological acts and percepts. Instead, each philosophy has given a special and distinct place to it. Some of the principles of transcendental theosophy have affected various ontological aspects of the faculty of estimation causing controversy about the identity of estimation and its relation with soul, estimated perception, reason and other cognitive faculties. The views of these two philosophers about the epistemic aspects of this faculty are very similar with each other. They only differ from each other when it comes to the nature and ontological identity of the estimated perception
کلیدواژه‌ها [English]
faculties of soul, faculty of estimation, estimated perception, epistemological aspect, ontological aspect, Avicenna, Mulla Sadra
مراجع
ابن سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1379). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
پژوهنده نجف‌آبادی، حسین (1395). بررسی تطبیقی ابعاد هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی قوه واهمه از منظر ابن‌سینا و ملاصدرا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی. قم، دانشگاه باقرالعلوم7، دانشکده الهیات.
حسن‌زاده آملی، حسن (1385). عیون مسائل النفس و سرح العیون فی شرح العیون. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ (1366). اتحاد عاقل به معقول. چاپ دوم. تهران: حکمت.
سبزوارى، هادی‌بن‌مهدی (1369). شرح المنظومه (ج2). تهران: ناب.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1360). التعلیقات على الشواهد الربوبیة. چاپ دوم. مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
سلیمانی امیری، عسکری (1395). اصول و قواعد برهان: شرح برهان شفاء (ج1). قم: انتشارات حکمت اسلامی.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم (1387). سه رسائل فلسفى. چاپ سوم. قم: دفتر تبلیغات اسلامی .
ابتدای صفحه