بررسی روایت «حبّ علی‌بن‌ابی‌طالب حسنه لا تضر معها سیئه» و دیدگاه‌های مطرح‏ شده دربارۀ آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب قم

2 استادیار و عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علم و صنعت ایران

چکیده

در روایات بسیاری بر محبت  اهل‌بیت: تأکید شده است. دراین‏میان، روایاتی که بر محبت علی علیه‌السلام ترغیب می‌کند و آن را مایۀ رستگاری انسان می‏داند، بیش از همه است. یکی ازاین‌روایات، حدیث «حبّ علی‌بن‌ابی طالب علیه‌السلام حسنه لا تضرّ معها سیئه...» است. مضمون عجیب این حدیث موجب شده دانشمندان در این موضوع دیدگاه‌های گوناگونی برگزینند. در این مقاله با روش نقلی و تحلیل عقلی به بررسی و نقد سه دیدگاه اصلی  رد حدیث و تأثیر محبت به علی علیه‌السلام در رستگاری انسان؛  محبت به علی سبب آمرزش گناهان صغیره؛ محبت به علی علیه‌السلام سبب اجتناب از همۀ گناهان، پرداخته‏ایم و سپس نظریۀ مختار را تبیین کرده‏ایم که محبت علی علیه‌السلام، اساس دین و معیار ایمان است و دوستدار ایشان که قهراً مسلمان است، دچار ضرر اصلی که عذاب اخروی یا خلود در آن است، نمی­شود؛ اگرچه در دنیا و برزخ کیفرهایی می­بیند

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An assessment of the tradition 'love for Ali is a good deed in the presence of which sin does not harm' and opinions about it

نویسندگان [English]

  • Sayyid Muhammad Ali Mir Sani'ai 1
  • Hamid Karimi 2
1 PhD student of comparative religious studies of Qom University of Religions and Denominations
2 Assistant professor and faculty member of Iran University if Science and Technology
چکیده [English]

There are many traditions that lay stress on the love for the progeny of the Holy Prophet (peace be upon him and his progeny), among which top are in number the traditions that encourage love for Ali considering it as a source of salvation. One such tradition is this 'love for Ali is a good deed in the presence of which sin does not harm…'. The strange content of this tradition has caused scholars to adopt different positions in regard with it. Following a method based on traditions and intellectual analysis, this article assesses three main opinions: 1) Denial of tradition and the impact of love for Ali on Human happiness 2) Love for Imam Ali eliminates minor sins 3) love for Ali prevents one from committing any sin. According to this article love for Imam Ali is the basis of Islam and the criterion for faith. Ali's friends who are naturally Muslims are immune from the main harm that is punishment or eternal punishment in the hereafter, though they might however face punishment in this world or in barzakh (that is an intermediary world between this world and the hereafter)

کلیدواژه‌ها [English]

  • love for Ali bin Abi Talib
  • faith
  • sin
  • salvation

مراجع

  1. قرآن کریم

    1. ابن‌بابویه، محمد‌بن‌على (1376). الأمالی. ‏چاپ ششم. تهران: ‏کتابچى.
    2. ــــــــــــــــــــ (1362). الخصال(ج2). تحقیق علی اکبر غفارى. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی‏.
    3. ــــــــــــــــــــ (1413ق). ‏من لا یحضره الفقیة‏(ج2). تحقیق علی اکبر غفارى. چاپ دوم. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی‏.
    4. ــــــــــــــــــــ (1406ق). ثواب الاعمال و عقاب الاعمال. چاپ دوم. قم: دار الشریف الرضی.‏
    5. ـــــــــــــــــــ (بی‌تا). فضائل الشیعة. تهران: اعلمی.
    6. ابن‌بطریق، یحیى‌بن‌حسن (1407ق). عمدة عیون صحاح الأخبار فی مناقب إمام الأبرار. قم: مؤسسة النشر الاسلامی‏.
    7. ابن‌حجر عسقلانی، احمد‌بن‌علی (1404ق). تهذیب التهذیب(ج3 و9). بیروت: دارالفکر.
    8. ابن‌تیمیه، احمدبن عبدالحلیم (1406ق). منهاج السنه النبویة(ج5). ]بی‌جا[: موسسه قرطبه.
    9. ابن‌شهر آشوب، محمد‌بن‌علی (1379ق). مناقب آل ابی طالب(ج3). قم: نشر علامه.
    10. ابن‌صباغ، علی‌بن‌احمد (بی‌تا). الفصول المهمه فی معرفه احوال الائمه. قم: دارالحدیث.
    11. ابن‌عساکر، علی‌بن‌حسن (1419ق). تاریخ دمشق(ج5، 30، 42). بیروت: دارالفکر.
    12. ابن‌قولویه، جعفر‌بن‌محمد (1356). کامل الزیارات.‏ تحقیق عبدالحسین امینى. نجف: دارالمرتضویة.
    13. ابویعلی، احمد‌بن‌علی (بی‌تا). طبقات الحنابله(ج1-2). بیروت: دارالمعرفة.
    14. اربلی، علی‌بن‌عیسی (1381ق). کشف الغمه فی معرفه الائمة(ج1). تبریز: بنی هاشم.
    15. بخاری، محمد‌بن‌اسماعیل (1407ق). الصحیح(ج3-4). چاپ سوم. بیروت: دار ابن‌کثیر.
    16. برقى، احمد‌بن‌محمد‌ (1371ق). المحاسن‏(ج1). تحقیق جلال‌الدین محدث. چاپ دوم‏. قم: دار الکتب الإسلامیة.
    17. تجلیل، جلیل (1413ق). «و من رشحاته حب علی». قم. مجموعه مقالات کنگره شیخ مفید، شماره 57، ص29-57. 
    18. ترمذی، محمد‌بن‌عیسی (بی‌تا). سنن(ج5). بیروت: داراحیاء التراث ‌العربی.
    19. تمیمی، محمد‌بن‌حبان (1395ق). الثقات(ج8-9). بیروت: دارالفکر.
    20. جمعی از نویسندگان (1381). الأصول الستة عشر. تحقیق ضیاءالدین محمودی، نعمت‌الله جلیلى، مهدی غلامعلی. قم:‏ مؤسسة دارالحدیث الثقافیة.
    21. حاکم نیشابوری، محمد‌بن‌عبدالله (1978م). المستدرک علی الصحیحین(ج143). بیروت: دارالکتب العلمیة.
    22. حسن‌بن‌علی8، امام یازدهم (1409ق). تفسیر منسوب به امام حسن عسکری7. قم: مدرسه امام مهدی.
    23. حلبی، علی‌بن‌ابراهیم (1400ق). السیره الحلبیه فی سیره الامین المامون(ج3). بیروت: دارالمعرفة.
    24. حویزی، علی‌بن‌جمعه (1415ق). نورالثقلین(ج4). چاپ چهارم. قم: اسماعیلیان.
    25. خزاز رازى، على‌بن‌محمد (1401ق). کفایة الأثر فی النص على الأئمة الإثنی عشر. تحقیق عبداللطیف کوه­کمرى. قم: بیدار.
    26. خطیب بغدادی، احمد‌بن‌علی (بی‌تا). تاریخ بغداد(ج4). بیروت: دارالکتب العلمیة.
    27. خوارزمی، موفق‌بن‌احمد‌ (1411ق). المناقب(ج1). قم: موسسه نشر اسلامی.
    28. دیلمی، شیرویه‌بن‌شهردار (1406ق). الفردوس بماثورالخطاب(ج2). بیروت: دارالکتب العلمیة.
    29. ذهبی، محمد‌بن‌احمد (1419ق). تذکرة الحفاظ(ج3). بیروت: دارالکتب العلمیة.
    30. ـــــــــــــــــــ (بی‌تا). سیراعلام النبلاء(ج16). بیروت: موسسة الرسالة.
    31. رازی، خضر (1424ق). التوضیح الوارده لدفع شبه الأعور. تحقیق سیدمهدی رجایی. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
    32. رازی، منتجب‌الدین علی‌بن‌عبید الله (1408ق). الأربعون حدیثا. قم: مدرسه امام مهدی.
    33. سلطان‌الواعظین، سیدمحمد (1419ق). لیالی پیشاور مناظرات و حوار. بیروت: موسسة البلاغ.
    34. شوشتری، نورالله‌بن‌شریف‌الدین (1409ق). احقاق الحق و ازهاق الباطل(ج7). قم: مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
    35. شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی (1409ق). حقائق الإیمان مع رسالتی الاقتصاد و العدالة. تحقیق سید مهدی رجایی. قم: مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
    36. شیبانی، احمد‌بن‌حنبل (1420ق). المسند(ج2و44). بیروت: موسسة الرسالة.
    37. ـــــــــــــــــــ (1403ق). فضائل الصحابه(ج2). بیروت: موسسة الرسالة.
    38. طباطبایى محمدحسین (1417ق).‏ المیزان فی تفسیر القرآن‏(ج1). چاپ پنجم. قم‏: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی‏.
    39. طوسی، محمد‌بن‌حسن (1414ق). امالی. قم: دار الثقافة.
    40. طیب، سیدعبدالحسین (1378). اطیب البیان فی تفسیرالقرآن(ج10). چاپ دوم. تهران: اسلام.
    41. عاملی، جعفر مرتضی (1423ق). مختصر مفید(ج2). بیروت: المرکز الإسلامی للدراسات.
    42. علی، حسن عبدالله (1426ق). الحصون المنیعة: رد على کتاب حوار هادئ بین السنة والشیعة. مشهد: مؤسسة عاشوراء.
    43. عمادالدین طبرى آملى، محمد‌بن‌علی‏ (1383ق). بشارة المصطفى لشیعة المرتضى. چاپ دوم. نجف: المکتبة الحیدریة.
    44. فتال نیشابورى، محمد‌بن‌احمد (1375). روضة الواعظین و بصیرة المتعظین(ج2). قم: رضى‏.
    45. فیض کاشانی، محمدبن‌شاه‌مرتضی (1418ق). علم الیقین فی أصول الدین(ج2). قم: بیدار.
    46. قطب‌الدین راوندى، سعید‌بن‌هبة‌الله‏ (1407ق). الدعوات یا سلوة الحزین. قم‏: مدرسه امام مهدى.
    47. قندوزی، سلیمان‌بن‌ابراهیم (1416ق). ینابیع المودّه(ج1-2). تهران: اسوه.
    48. کلینی، محمد‌بن‌یعقوب (1365). کافی(ج1-3). تهران: دارالکتب الاسلامی.
    49. گنجی شافعی، محمد‌بن‌یوسف (1404ق). کفایه الطالب فی مناقب علی‌بن‌ابی طالب . چاپ سوم. تهران: دار احیاء تراث اهل‌البیت:.
    50. متقی، علی‌بن‌حسام‌الدین (1401ق). کنز العمال فی السنن و الأقوال(ج11، 13-14). چاپ پنجم. بیروت: مؤسسة الرسالة.
    51. مجلسی، محمدباقربن‌محمدتقی (1404ق). بحار الانوار(ج34 و 65). بیروت: موسسة الوفاء.
    52. مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم(ج5). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    53. مطهری، مرتضی (بی‌تا). مجموعه آثار(ج1). تهران: صدرا.
    54. مظفر، محمدحسن‏ (1422ق). دلائل الصدق(ج6). قم: موسسة آل‌البیت.
    55. مظفر، محمدرضا (1386ق). اصول الفقه(ج3-4). چاپ دوم. نجف: دار النعمان.
    56. 56. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید‌بن‌هبة‌الله (1383). شرح نهج البلاغه(ج14). قم: مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
    57. مفتاح، احمدرضا (1386). «جایگاه ولایت و عمل در نجات از منظر شیعه». هفت آسمان. شماره 36، ص157-180.
    58. مفید، محمد‌بن‌محمد (1413ق). الاختصاص. قم: کنگره شیخ مفید.
    59. میلانی، سید محمدهادی (1426ق). قادتنا کیف نعرفهم(ج1). تحقیق سید محمدعلی میلانی. قم: شریعت.
    60. نباطى عاملى، على‌بن‌محمد (1384ق). الصراط المستقیم إلى مستحقی التقدیم‏(ج1). تحقیق میخائیل رمضان. نجف‏: المکتبة الحیدریة‏.
    61. نراقی، مهدی‌بن‌ابی‌ذر (1369). أنیس الموحدین. تحقیق سید محمدعلی قاضی طباطبایی. تهران: الزهراء.
    62. نوری، حسین‌بن‌محمدتقی (1408ق). مستدرک الوسائل(ج12). قم: موسسه آل‌البیت.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 مرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 19 دی 1395
  • تاریخ پذیرش: 19 دی 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار