علیه رویکرد جزیره‌ای به علوم

منصوری, علی

علیه رویکرد جزیره‌ای به علوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

علی منصوری

استادیار و عضو هیئت علمی گروه فلسفه علم و تکنولوژی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

نگرشی به علم وجود دارد که بر اساس آن، علوم انسانی و علوم طبیعی دو ساحت کاملاً متفاوت هستند و قواعدی جداگانه دارند و به همین دلیل نباید در حیطه‌های یکدیگر دخالت کنند. این اندیشه که کم‏ و بیش دربارۀ دیگر حوزه‌ها و تقسیم‌ بندی‌های معرفتی، مثل علم و الهیات نیز طرفدارانی دارد و تا اندازۀ فراوانی به آموزه‌های ویتگنشتاین متکی است، در نهایت به جزیره‌ای‌شدن علوم می‌انجامد. در این مقاله استدلال می‌کنیم که چرا این اندیشه درست نیست و پیامدهایی منفی برای رشد علوم دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فلسفه علم

عنوان مقاله [English]

Against island approach towards sciences

نویسنده [English]

Alireza Mansuri

Assistant professor and faculty member of Cultural Studies and Humanities Academy, Departement of philosophy of science and technology, Tehran, Iran

چکیده [English]

There is an approach according to which humanities and natural sciences are two utterly different domains, following different rules. Thus they should not interfere with the domain of each other. This theory which is more or less advocated in certain epistemic realms such as science and theology by some and is vigorously dependent on Wittgenstein's doctrines deals eventually with sciences as scattered islands. The author of this articles argues why this theory is incorrect having negative consequences for the development of sciences.

کلیدواژه‌ها [English]

critical rationality
Wittgenstein
justification
critique
showing inclination towards expertise
progress of science

مراجع

کوهن، توماس (1375). «اصطکاک اساسی: نقش سنت و ابداع در تحقیق علمی»،در: اعتماد، شاپور.دیدگاه‌ها و برهان‌ها: مقاله‌هایی در فلسفه علم و فلسفه ریاضی. تهران:نشر مرکز.

مولوی، جلال‌الدین محمدبن‌محمد (1390). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون. تهران: هرمس.

منصوری، رضا (1384). ایران را چه کنم؟: ساماندهی و نابسامانی‌های توسعۀ علمی. تهران: کویر.

ویتگنشتاین، لودویک (1387). پژوهش‌های فلسفی. ترجمۀ فریدون فاطمی. تهران: نشر مرکز.

ـــــــــــــــــــ (1387الف). در باب یقین. ترجمۀ مالک حسینی. تهران: هرمس.

هوسرل، ادموند (1378). «فلسفه و بحران غرب». ترجمۀ محمدرضا جوزی. در: فلسفه و بحران غرب. (ص.57-96). تهران: هرمس.

Agassi, J. (1981). Science & Society. Reidel Publishing Company.

Bartely, W. W. (1964). "Rationality vs Theories of Rationality". In: Bunge, Mario (ed) The Critical Approach to Science and Philosophy, 1999, pp. 3-31, London: Transaction Publisher.

Bartely, W. W. (1990). Unfathomed Knowledge, Unmeasured Wealth, Open Court.

Hahn H., Neurath, O. & Carnap, R. (1929). “The Scientific Conception of the World: The Vienna Circle”. In: Sarkar, S. (ed) The Emergence of Logical Empricism, ch 9. Garland Publishing.

Kuhn T., (1970), The Structure of Scientific Revolutions. Chicago Press.

Miller, D. (2006). Out of Error. Ashgate Publishing.

Polanyi, Michael (1958). Personal Knowledge, Towards a Post-Critical Philosophy. London: Routledge.

Popper, K. (1972). Objective Knowledge: An Evolutionary Approach. Oxford: Clarendon Press.

------------- (1970). “Normal Science and its Danger”. In: Lakatos, I. and Musgrave, eds. Criticism and the Growth of Knowledge. Cambridge: Cambrige University Press, pp. 51-58.

------------- (1968). The Logic of Scientific Discovery. Harper & Row Publishers.

-------------- (1962). Conjectures & Refutations. New York; London: Basic Books Publishers.

Uebel, T. (2011). “Vienna Circle”. In: Edward N. Zalta (ed.), Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retreieved 20 Nov. 2016, from: http://plato.stanford.edu/archives/spr2014/entries/vienna-circle/.

Wittgenstein, L. (1980). Culture and Value.Chicago: University of Chicago Press