چیستی فلسفه روان‌شناسی

آذربایجانی, مسعود

چیستی فلسفه روان‌شناسی

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مسعود آذربایجانی

دانشیار گروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

چکیده

موضوع اصلی این جستار، چیستی فلسفه روان‌شناسی و هدف آن، تبیین ماهیت فلسفه روان‌شناسی است. روش ما در این مقال، تحلیل عقلی و تحلیل محتوای کیفی است که از دو مسیرِ بررسی تحلیلی مفهوم فلسفه و پیگیری مصادیق فلسفه مضاف دنبال می‌شود. داده‌های تحقیق بدین قرار است: بنا بر مسیر اول، فلسفه روان‌شناسی عبارت است از: بررسی معناشناسانه، هستی‌شناسانه، معرفت‌شناسانه و رویکرد اخلاقی به دانش روان‌شناسی. بر اساس مسیر دوم، فلسفه روان‌شناسی عبارت است از: معرفتی درجه دوم که برای شناخت درست روان‌شناسی به بررسی عقلی مبادی تصوری و تصدیقی دانش روان‌شناسی می‌پردازد. نتایج تحقیق این است که فلسفه روان‌شناسی متمایز با فلسفه ذهن و علم‌النفس فلسفی است؛ اگرچه هم‌ پوشی‌هایی نیز با هم دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Nature of philosophy of Psychology

نویسنده [English]

Masod Azerbayjani

Associate professor and faculty member of Seminary and University Academy,Department of psychology, Qom, Iran

چکیده [English]

The main theme and purpose of this study is to explain the nature of philosophy of psychology. The author follows an analytic methodology through assessing the concept of philosophy and studying the instances of philosophy of. Research data are as under: according to the first approach philosophy of psychology is a semantic, ontological and epistemic assessment and is a moral attitude towards psychology. Based on the second approach, philosophy of psychology is a second order knowledge that assesses the conceptual and assertive axioms of psychology. It concludes that philosophy of psychology is different from philosophy of mind and philosophical anthropology, though they overlap each other in certain areas.

کلیدواژه‌ها [English]

philosophy of psychology
nature of philosophy of psychology
Islamic psychology

مراجع

آذربایجانی، مسعود و همکاران (1385). روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی. تهران: سمت؛ قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
بونژه، ماریو؛ آردیلا، روبن (1388). فلسفه روان‌شناسی و نقد آن. ترجمه محمدجواد زارعان و همکاران. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
پاپکین، ریچارد؛ استرول، آوروم (1389). کلیات فلسفه. ترجمه جلال‌الدین مجتبوی. تهران: حکمت.
حافظ‌نیا، محمدرضا (1377). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت.
خسروپناه، عبدالحسین (1389). فلسفه فلسفه اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
ـــــــــــــــــــ (1385). فلسفه‌های مضاف(ج1). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
دلوز، ژیل؛ گُتاری، فلیکس (1391). فلسفه چیست؟ ترجمه زهره اکسیری، پیمان غلامی. تهران: رخداد نو.
دورانت، ویلیام (1369). تاریخ فلسفه. ترجمه عباس زریاب خویی. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم (1981م). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة(ج8 و 9). بیروت: دارالمعارف الاسلامیة.
فیاضی، غلامرضا (1390). علم‌النفس فلسفی. تحقیق و تدوین محمدتقی یوسفی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی1.
فولکیه، پل (1347). فلسفه عمومی یا مابعدالطبیعه. ترجمه یحیی مهدوی. تهران: دانشگاه تهران.
لازی، جان (1377). درآمدی تاریخی به فلسفه علم. ترجمه علی پایا. تهران: سمت.
مسلین، کیت (1388). درآمدی به فلسفه ذهن. ترجمه مهدی ذاکری. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1365). آموزش فلسفه(ج1). تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
مطهری، مرتضی (1390). کلیات علوم اسلامی(ج1). تهران: صدرا.

Audi, R. (2001). The Cambridge Dictionary of philosophy. London: Cambridge University.
Bermudez, J. L. (2005). philosophy of psychology, a lontemporary omfroduction. New York: Routloedge.
Botterill, G. & Carriunther, P. (1999). The philosophy of psychology. London: Cambridge.
Chadwich, R. F. (2002). Applied ethics: Critical concepts in philosophy. New York: Routledge.
Maddi, S. R. (1989). Personality theories: acomoarative analysis. Dorsey Press.
Simons, J. & Calvo, P. (2009). The Routledge Companion to philosophy of Psychology. New York: Routledge.
Thagard, P. (2009). Handbook of Philosophy & Cognitive science. London: North Holland