روابط فلسفه حقوق و فلسفه سیاست

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

فلسفه حقوق و فلسفه سیاسی دو دانش نزدیک به هم هستند که در موارد بسیاری میان مسائل این دو دانش قرابت‌هایی وجود دارد. با هدف شناسایی نسبت این دو می‌توان این سؤال را پرسید که آیا این دو فلسفه نسبت و ارتباطی با یکدیگر دارند؟ اگر آری، چه رابطه‌ای میان این دو دانش برقرار است؟
در این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای تدوین شده، نسبت و ارتباطات این دو فلسفه با یکدیگر مورد کاوش قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این دو دانش هم در پاره‌ای از مبانی و هم در هدف غایی اشتراک دارند. میان مسائل آن دو نیز رابطه عموم و خصوص من وجه برقرار است؛ چنان‌که هر کدام از این دو دانش، در مواردی بر دیگری ابتنا یافته و از دستاوردهای آن بهره می‌برد. گاهی نیز مسائل این دو، راه‌حل مشترک دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Relation of Philosophy of Law to That of Politics

نویسنده [English]

  • Morteza rezaei
An assistant professor and faculty member at Imam Khomeini Institute of Education and Research
چکیده [English]

Philosophy of law and that of politics are two close disciplines of knowledge which bear similarities in many issues. At first, one might ask whether they have any relation. If yes, what is it?
Having adopted a descriptive-analytic method and library- reference, the author goes to study the relation between the two philosophies. Findings show that they share both in some principles and telos. There is a relation of generality and particularity in some respect between the issues of the two. Each of the two depends on another in some cases and makes use of its outcomes. Sometimes they have a common solution for some issues.

کلیدواژه‌ها [English]

  • law
  • politics
  • the philosophy of law
  • political philosophy
  1. قرآن کریم.

    1. اخوان الصفا (1412ق). رسائل اخوان الصفاء و خلّان الوفاء (ج1). بیروت: الدارالاسلامیه.
    2. ارسطو (1364). سیاست. ترجمه حمید عنایت. چاپ چهارم. تهران: سپهر.
    3. اشتراوس، لئو (1381). «فلسفه سیاسی چیست؟». ترجمه فرهنگ رجایی. چاپ دوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    4. ـــــــــــــ (1393). حقوق طبیعی و تاریخ. ترجمه باقر پرهام. چاپ سوم. تهران: نشر آگه.
    5. افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی. چاپ سوم. تهران: خوارزمی.
    6. آلتمن، اندرو (1385). درآمدی بر فلسفه حقوق. ترجمه بهروز جندقی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    7. بشیریه، حسین (1386). عقل در سیاست. چاپ سوم. تهران: نگاه معاصر.
    8. پایا، علی (1382). فلسفه تحلیلی: «مسائل و چشم‌اندازها». تهران: طرح نو.
    9. پترسون مایکل و همکاران (1376). عقل و اعتقاد دینی. ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی. تهران: طرح نو.
    10. تامپسون، مِل (1395). آشنایی با فلسفه سیاسی. ترجمه معصومه صابر مقدم. تهران: اطلاعات.
    11. تبیت، مارک (1386). فلسفه حقوق. ترجمه حسن رضایی خاوری. چاپ دوم. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
    12. تروپه، میشل (1390). فلسفه حقوق. ترجمه مرتضی کلانتری. چاپ دوم. تهران: نشر آگه.
    13. جعفری تبریزی، محمدتقی (1369). حکمت اصول سیاسی اسلام. تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
    14. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1383). مقدمه عمومی علم حقوق. چاپ هشتم. تهران: گنج دانش.
    15. جمعی از نویسندگان (1391). درس‌نامه فلسفه حقوق. چاپ دوم. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    16. جمعی از نویسندگان (1397). مبانی علوم انسانی اسلامی از دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    17. جوادی آملی، عبدالله (1389). منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. چاپ چهارم. با تنظیم احمد واعظی. قم: مرکز نشر اسراء.
    18. حرانی، حسن‌بن‌علی (1363). تحف‌العقول. چاپ دوم. با تحقیق علی‌اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    19. دارابکلائی، اسماعیل (1380). نگرشی بر فلسفه سیاسی اسلام. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
    20. دانش‌پژوه، مصطفی (1396). فلسفه حقوق. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    21. ـــــــــــــــ (1391). منابع حقوق. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    22. داوید، رنه (1378). نظام‌های بزرگ حقوقی معاصر. ترجمه حسین صفایی و دیگران. چاپ چهارم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    23. دل. وکیو، ژرژ (1391). فلسفه حقوق. ترجمه جواد واحدی. چاپ سوم. تهران: میزان.
    24. دلاکامپانی، کریستیان (1382). فلسفه سیاست در جهان معاصر. ترجمه بزرگ نادرزاد. تهران: هرمس.
    25. رشاد، علی‌اکبر (1385). «فلسفه مضاف»، قبسات. سال یازدهم. ش 39و40. ص5-30.
    26. ره‌پیک، حسن (1396). مقدمه علم حقوق. چاپ پانزدهم. تهران: خرسندی.
    27. ساکت، محمدحسین (1387). حقوق‌شناسی، «دیباچه‌ای بر دانش حقوق». تهران: ثالث.
    28. سروش، عبدالکریم (1375). تفرج صنع. چاپ چهارم. تهران: صراط.
    29. سویفت، آدام (1385). فلسفه سیاسی. ترجمه پویا موحد. تهران: ققنوس.
    30. شجاعی زند، علیرضا (1380). دین، جامعه و عرفی شدن. تهران: مرکز.
    31. ـــــــــــــــ (1388). جامعه‌شناسی دین. تهران: نی.
    32. شیروانی علی و همکاران (1391). مباحثی در کلام جدید. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    33. شیروی، عبدالحسین (1384). حقوق تطبیقی. تهران: سمت.
    34. طالبی، محمدحسین (1393). درآمدی بر فلسفه حق. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    35. عالم، عبدالرحمن (1378). بنیادهای علم سیاست. چاپ چهارم. تهران: نی.
    36. عنایت، حمید (1362). اندیشه‌های سیاسی در اسلام معاصر. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
    37. ـــــــــــــــ (1390). بنیاد فلسفه سیاسی در غرب. چاپ ششم. با مقدمه و اهتمام حمید مصدق. تهران: زمستان.
    38. فروند، ژولین (1372). نظریه‌های مربوط به علوم انسانی. ترجمه علی‌محمد کاردان. چاپ دوم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    39. فُورشِت اینگر و پل رِپستاد (‌بی‌تا). درآمدی بر جامعه‌شناسی دین، ترجمه مجید جعفریان. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
    40. کاتوزیان، ناصر (1388). فلسفه حقوق، (ج1). چاپ پنجم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
    41. گریلینگ، ای. سی و دیگران (1380). نگرش‌های نوین در فلسفه، (ج2). ترجمه یوسف دانشور و دیگران. قم: طه.
    42. لوئیس، برنارد (1378). زبان سیاسی اسلام، ترجمه غلامرضا بهروز لک. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    43. مصباح یزدی، محمدتقی (1375). حکومت اسلامی و ولایت فقیه. چاپ چهارم. تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
    44. ـــــــــــــــ (1378). نظریه سیاسی اسلام، (ج1و2). تحقیق و نگارش کریم سبحانی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    45. ـــــــــــــــ (1382). «میزگرد فلسفه‌شناسی(1)»، معرفت فلسفی. سال اول. ش1و2، ص7-25.
    46. ـــــــــــــــ (1388). نظریه حقوقی اسلام، (ج1و2). با تحقیق و نگارش محمدمهدی کریمی‌نیا. چاپ سوم. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    47. ـــــــــــــــ (1389). حقوق و سیاست در قرآن، (ج1). نگارش شهید محمد شهرابی. چاپ سوم. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    48. ـــــــــــــــ (1392). رابطه علم و دین. تحقیق و نگارش علی مصباح. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    49. ـــــــــــــــ (1394). حکیمانه‌ترین حکومت: «کاوشی در نظریه ولایت فقیه». با تحقیق و نگارش قاسم شبان‌نیا. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    50. مک کالوم، جرالدسی (1383). فلسفه سیاسی. ترجمه بهروز جندقی. قم: کتاب طه.
    51. مک لین، ایان (1387). فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد. ترجمه حمید احمدی. چاپ دوم. تهران: میزان.
    52. موراوتز، توماس (1391). فلسفه حقوق: «مبانی و کارکردها». ترجمه بهروز جندقی. چاپ دوم. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    53. موسوی خمینی، سید روح‌الله (1379). صحیفه امام: «مجموعه آثار امام خمینی»، (ج13). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    54. میلر، دیوید (1388). فلسفه سیاسی. ترجمه کمال پولادی. تهران: نشر مرکز.
    55. واعظی، احمد (1395). درآمدی بر فلسفه سیاسی اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    56. ویکس، ریموند (1389). فلسفه حقوق: از حقوق طبیعی تا پسامدرنیسم. ترجمه فاطمه آبیار. تهران: رخداد نو.
    57. همپتن، جین (1389). فلسفه سیاسی. ترجمه خشایار دیهیمی. چاپ سوم. تهران: طرح نو.
    58. هیوود، اندرو (1391). مفاهیم کلیدی در علم سیاست. ترجمه حسن سعیدکلاهی و عباس کاردان. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    59. ـــــــــــــــ (1389). مقدمه نظریه سیاسی. ترجمه عبدالرحمن عالم. چاپ سوم. تهران: نشر قومس.