ایده «وضع الفاظ برای روح معانی» از منظر اهل معرفت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

چکیده

مسأله مورد بحث در این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که آیا الفاظ متداولی همچون آب، آسمان، زمین، دست، آمدن و ... که در متون دینی برای برخی از حقایق غیر مادّی و غیر محسوس به‌کار رفته‌اند، در اصل تنها برای برخی از امور محسوس و مادی وضع شده‌اند؛ به گونه‌ای که استعمالشان برای امور غیر محسوس، مجازی باشد و یا موضوع له آنها به ‌گونه‌ای است که مصادیق غیر مادّی این امور را نیز در بر می‌گیرد؟
این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی، ابتدا با ارائه نمونه‌هایی از کلمات اهل معرفت اثبات کرده است که دست‌کم پاره‌ای از آنان از ایده وضع الفاظ برای روح معانی دفاع می‌کنند. همچنین استعمال این الفاظ برای مصادیق مجرّد و غیر مادّی را استعمالی حقیقی و غیر مجازی می‌شمارند. این نوشتار در ادامه ضمن تأیید اصل این نظریه، تحلیلی اصولی و زبان‌شناختی را درباره آن ارائه نموده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Theory of Coining Words for the Spirit of Meanings

نویسنده [English]

  • hosein mozaffari
An assistant professor and faculty member at Imam Khomeini Institute of Education and Research.
چکیده [English]

In what presented here, the author has dealt with whether current words such as water, the sky, the earth, hand, coming … used in religious texts for immaterial and none-sensible entities and events have first been coined for some material things. As it were, have they been coined for material things in a way that their literal applications include immaterial entities, too; or they have mainly and originally been coined for material signified in a way that their application for immaterial entities is metaphorical.
    Having made use of descriptive-analytic method, the author has first proved that at least some people of knowledge have defended the theory of coining words for the spirit of meanings through samples cited from them. They have also regarded the application of those words for immaterial and incorporeal instances literal rather than metaphorical. He then goes on to confirm the very theory carrying out a methedological  and linguistic analysis about it

کلیدواژه‌ها [English]

  • coining words
  • words
  • the spirit of meanings
  • the people of knowledge
  • Muslim mystics
  1. قرآن کریم

    1. حافظ برسی، رجب‌بن‌محمد (1422ق). مشارق انوار الیقین فی أسرار أمیرالمومنین(علیه السلام). بیروت: مؤسسة الأعلمی.
    2. خمینی، سید روح‌الله (1372/آ). آداب الصلاة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    3. ـــــــــــــــ (1372/ب). مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    4. سید مرتضی، علی‌بن‌الحسین (1377). تنزیه الانبیاء:. قم: دار الشریف الرضی.
    5. شیخ صدوق، محمدبن‌علی، (1385). علل الشرایع. قم: کتابفروشی داوری.
    6. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم (1361). تفسیر القرآن الکریم. تصحیح محمد خواجوی. قم: بیدار.
    7. ـــــــــــــــ (1387). سه رساله فلسفی. مقدمه. تصحیح و تعلیق سید جلال‌الدین آشتیانى. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    8. ـــــــــــــــ (1363). مفاتیح الغیب. تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی.
    9. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    10. غزالی، محمد (1426ق). جواهر القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیه.
    11. ــــــــــــــ (1383ق). مشکاة الانوار. به تحقیق و مقدمه دکتر ابوالعلاء عفیفی. قاهره: الدار القومیه للطباعه و النشر.
    12. مجلسی، محمدباقر (1404ق). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار. بیروت: مؤسسة الوفاء.
    13. یزدان‌پناه، سید یدالله (بی‌تا)، جزوه «رمز و راز تأویل عرفانی از دیدگاه اهل معرفت». (چاپ نشده).