بررسی تبیین ویژه صدرالدین شیرازی دربارة ضرورت فراگیری حکمت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

2 استاد و عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

فراگیری علوم عقلی به ویژه فلسفه نقش بسیار مهمی در زندگی انسان دارد. حکمت‌پژوهان در آثار گفتاری و نوشتاری خود کوشیده‌اند به ابعاد گوناگون این موضوع بپردازند و اهمیت و ضرورت فراگیری حکمت را تبیین کنند. ملاصدرا که از حکمای برجستة مسلمان است در این باره تبیین ویژه‌ای دارد. هدف این مقاله بررسی تبیین مزبور با روش تحلیلی- انتقادی است. به نظر می‌رسد هر چند برخی مقدمات تبیین ملاصدرا نادرست است، اما ضرورت آموختن فلسفه انکارنشدنی است. فلسفه تنها ابزار پاسخگو به پرسش‌های بنیادین بشر و شبهات عقلی پیش روی وی به شمار می‌رود و فهم بهتر کتاب و سنت و حقایق عالَم در گرو آن است.
به نظر می‌رسد هر چند برخی مقدمات تبیین ملاصدرا نادرست است، اما ضرورت آموختن فلسفه انکارنشدنی است. فلسفه تنها ابزار پاسخگو به پرسش‌های بنیادین بشر و شبهات عقلی پیش روی وی به شمار می‌رود و فهم بهتر کتاب و سنت و حقایق عالَم در گرو آن است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra on the Necessity to Learn Philosophy (A case-study)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Mohiti Ardakan 1
  • Gholamreza Fayyazi 2
1 An assistant professor and faculty member at Imam Khomeini Institute of Education and Research
2 A full professor and faculty member at Imam Khomeini Institute of Education and Research
چکیده [English]

Learning rational sciences particularly philosophy plays a significant role in man’s life. In their oral and written works, many philosophers have tried to deal with different dimensions of the issue explaining the necessity to learn philosophy. As a prominent Muslim philosopher, Mulla Sadra has his own particular explanation. This article aims to critically and analytically shed light on the above explanation. Some of Mulla Sadra’s premises seem to be incorrect; the necessity to learn philosophy is undeniable, though. Philosophy is the only means to answer man’s fundamental questions and to clear man’s intellectual doubts. A better understanding of the Qur’an and traditions and the truths of the world owes to philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Sadru al-din al-Shirazi
  • Asfar
  • philosophy
  • Science
  • Knowledge
  • the Qur’an
  • traditions
  • Intellect

مراجع

قرآن کریم.
ابن أبی‌جمهور، محمد‌بن‌‌زین‌الدین‏ (1405ق). عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة. تحقق و تصححِ مجتبى عراقى. ‏قم: دار سیدالشهداء للنشر.
ابن‌بابویه، محمدبن‌‌علی (1376). الأمالی. چاپ ششم. تهران: انتشارات کتابچی.
ــــــــــــــــــــــ (1362). الخصال. تصحیح علی‌اکبر غفاری. قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ــــــــــــــــــــــــــــ (1413ق). من لایحضره الفقیه. تصحیح علی‌اکبر غفاری. چاپ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ـــــــــــــــــــــــــــــ (1398ق). التوحید. تحقیق و تصحیح هاشم حسینى. قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ـــــــــــــــــــــــــــ (1378ق). عیون اخبار الرضا7. تحقیق و تصحیح مهدی لاجوردی. تهران: نشر جهان.
ابن‌حیون، نعمان ‌بن ‌محمد (1409ق). شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار:. تحقیق و تصحیح محمدحسین ‏حسینى جلالى. قم: جامعه مدرسین.
ابن‌‌شعبه حرانى، حسن‌‌بن‌‌على‏ (1404ق). تحف العقول‏. تحقیق و تصحیح على‌اکبر غفارى. چاپ دوم. قم: جامعه مدرسین.
ابن‌‌شهر آشوب، محمد‌بن‌علی (1379ق). مناقب آل أبی طالب:. قم: انتشارات علامه.
ابن ‌فهد حلى، احمدبن‌‌محمد(1407ق). عدة الداعی و نجاح الساعی‏. تحقیق و تصحیح احمد موحدى قمى. قم: دار الکتب الإسلامی‏.
برقى، احمد ‌بن ‌محمد ‌بن‌ خالد (1371ق). المحاسن. تحقیق و تصحیح جلال‌الدین محدث. چاپ دوم. قم: ‏دار الکتب الإسلامیة.
پاینده، ابوالقاسم (1382). نهج‌الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول9)... چاپ چهارم. تهران: دنیای دانش.
تمیمى آمدى، عبدالواحد‌بن‌‌محمد (1410ق). غررالحکم و دررالکلم‏. تحقیق و تصحیح سید مهدى‏ رجائى. چاپ دوم. قم: دار الکتاب الإسلامی‏.
جوادی آملی، عبدالله (1386). رحیق مختوم (ج1-1). به تحقیق حمید پارسانیا. چاپ سوم، قم: اسراء.
 حرعاملى ، محمد بن‌ حسن‏ (1380). الجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة (کلیات حدیث قدسى). ترجمه زین‌العابدین ‏کاظمى خلخالى. چاپ سوم، تهران: دهقان.
حسینی طهرانی، محمدحسین (بی­تا). مهر تابان.قم: باقرالعلوم(ع).
حلوانى، حسین بن محمد (1408ق). نزهة الناظر و تنبیه الخاطر. تحقیق و تصحیح نویسندگان مدرسۀ الإمام المهدیf‏، قم: مدرسۀ الإمام المهدیf‏.
دیلمی، حسن‌ بن‌ محمد (1412ق). ارشاد القلوب إلی الصواب. قم: نشر شریف رضی.
ری‌شهری، محمد (1376). العلم و الحکمة فی الکتاب والسنة. قم: دارالحدیث.
شریف الرضی، محمد بن ‌حسین (1414ق). نهج‌البلاغه (للصبحی صالح).تحقیق و تصحیح فیض‌الإسلام. قم: هجرت.
ــــــــــــــــــــــــــ (1406ق). خصائص الأئمة: (خصائص أمیر المؤمنین7). تحقیق و تصحیحِ محمدهادى ‏امینى. مشهد: آستان قدس رضوی.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ‌ابراهیم (1383). شرح اصول الکافی. تحقیق و تصحیح محمد خواجوى. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏.
ـــــــــــــــــــــــــــ (1363). مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح محمد خواجوى. تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگى‏.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1360). اسرار الآیات. مقدمه و تصحیح محمد خواجوى. تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1361). تفسیر القرآن الکریم. تصحیح محمد خواجوی، چاپ دوم. قم: بیدار.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1354). المبدأ و المعاد. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانى‏. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران‏.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1981م). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة(ج1 ، 6 ، 9). چاپ سوم. بیروت: دار احیاء التراث.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (بی­تا). الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة (ج1). قم: منشورات مصطفوی.
طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج6). چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ـــــــــــــــــــــــــ (1386). نهایة الحکمة. تصحیح و تعلیق غلام‌رضا فیاضی. چاپ چهارم. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
طبرسى، على بن حسن‏ (1385ق). مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار. چاپ دوم، نجف: المکتبة الحیدریة.
طبرسى، فضل بن حسن‏ (1390ق). إعلام الورى بأعلام الهدى. چاپ سوم (طبع القدیمة). تهران: نشر اسلامیه.
طوسى، محمد بن حسن‏ (1414ق). الأمالی. تحقیق وتصحیح مؤسسة البعثة. قم: دار الثقافة.
عبودیت، عبدالرسول (1395). درآمدی بر فلسفه اسلامی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی1.
فتال نیشابوری، محمد بن احمد (1375). روضة الواعظین و بصیرة المتعظین. قم: انتشارات رضی.
فیاضی، غلامرضا (1390). علم النفس فلسفی. تحقیق و تدوین محمدتقی یوسفی. چاپ دوم. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
فیض کاشانى، محمد ‌بن ‌شاه‌مرتضى (1423ق). قرة العیون فی أعز الفنون. چاپ دوم (چاپ قدیم). قم: دار الکتاب الاسلامی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ (1418ق). علم الیقین فی أصول الدین‏. تحقیق و تصحیح محسن بیدارفر. قم: ‏انتشارات بیدار.
کلینی، محمد بن ‌یعقوب (1407ق). الکافی. تحقیق وتصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
لیثى واسطى، على‌ بن ‌محمد (1376). عیون الحکم و المواعظ. تحقیق و تصحیح حسین حسنى بیرجندى. قم:‏ دارالحدیث.
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار. چاپ دوم.بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1394). آموزش فلسفه (مشکات).چاپ چهارم. قم:مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مفید، محمد بن محمد (1413ق). الإختصاص‏. تحقیق و تصحیح على‌اکبر غفارى و محمود محرمى زرندى. قم: المؤتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
[منسوب به] امام جعفر صادق7‏ (1400ق). مصباح الشریعة. بیروت: انتشارات اعلمی.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 اردیبهشت 1398
  • تاریخ بازنگری: 01 تیر 1398
  • تاریخ پذیرش: 30 تیر 1398

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار