TY - JOUR ID - 63052 TI - تحلیل و ارزیابی قاعده الواحد در حکمت متعالیه JO - حکمت اسلامی JA - FHI LA - fa SN - 2423-5105 AU - حیدرپور, احمد AU - فیاضی, غلامرضا AD - عضو هیئت علمی موسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی ره Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 4 IS - شماره4 -پیاپی 15 (زمستان1396) SP - 77 EP - 101 KW - قاعده الواحد KW - فاعل قریب KW - خلق با واسطه KW - اصل سنخیت KW - صدور DO - N2 - مسئله ناسازگاری ابتدایی لازمه قاعده «الواحد»، یعنی وحدت معلول واجب تعالی با ظاهر متون دینی که همه موجودات را مخلوق خداوند متعال معرفی می‌کند، فیلسوفان اسلامی را برآن داشت تا برای حل این مشکل، نظریه وساطت عقول عشره را در خلق مطرح کنند. اما باطل شدن هیئت بطلمیوسی، یعنی مبنای اثبات ده‌گانه بودن عقول در قرون بعدی از یک‌ سو و عدم ارائه توجیهی متقن برای چگونگی راه یافتن کثرت به عقل اول از سوی فیلسوفان از سوی دیگر، صحت این نظریه را با تردید مواجه می‌کند. به همین دلیل به نظر می‌رسد صدرالمتألهین در نظر نهایی خود برای توجیه صدور کثیر از واجب تعالی، قاعده دیگری مطرح می‌کند که کاملاً با جریان قاعده «الواحد» در افعال واجب تعالی مخالف است. به‏راحتی می‌توان حدس زد جز آنچه گذشت، دو امر دلیل انصراف او از جریان قاعده «الواحد» درباره واجب تعالی بوده است: نخست دلالت قوی متون دینی بر تأثیر بی‏واسطه واجب تعالی در عالم، و دوم عدم تمامیت دلایل جریان این قاعده در واجب تعالی. ویژگی این نوشتار جز ارائه نظریه نهایی صدرالمتألهین در این مسئله، نگاه انتقادی به دلایل این قاعده و تنظیم صورت منطقی دلایل است.   UR - https://fhi.hekmateislami.com/article_63052.html L1 - https://fhi.hekmateislami.com/article_63052_dc33398cfe78d80c9f60badc3727fb2f.pdf ER -