TY - JOUR ID - 165804 TI - عقلانیت متعالی و فرایند تأثیر آن بر سبک زندگی JO - حکمت اسلامی JA - FHI LA - fa SN - 2423-5105 AU - موسوی, سید مجید AU - رضاپور, محمد AD - استادیار جامعه المصطفی العالمیه AD - استادیار جامعه المصطفی العالمیه Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 9 IS - شماره3-پیاپی 34-پاییز 1401) SP - 47 EP - 68 KW - عقلانیت متعالی KW - عقلانیت ابزاری KW - عقلانیت دینی KW - سبک زندگی DO - N2 - سبک صحیح زندگی دارای مبانی اعتقادی و فلسفی نظیر عقلانیت، معنویت، اعتدال و... است. عقلانیت در بین متفکران غربی به‌عنوان ابزار تأمین اهداف صرفأ مادی، تقویت‌کننده نظام سرمایه‌داری، نفی‌کننده قدرت ماورایی، متعارض با دین و تعبد به دین تفسیر شده که نمی‌تواند مبنای سبک زندگی دین صحیح باشد. درحالی‌که اگر عقلانیت به‌صورت جامع و متعالی ملاحظه گردد، سبک زندگی مبتنی بر آن رشد همه‌جانبه فرد و جامعه را در همه ابعاد در پی دارد و برآیند آن، تحقق تمدن نوین اسلامی می‌باشد. در نوشتار حاضر، ضمن تبیین اصل عقلانیت متعالی و تفاوت آن با عقلانیت‌های رایج، ویژگی‌های آن در سه سطح تشریح شده است. ویژگی‌های آن در سطح شناخت، عبارتند از: بهره حداکثری از منابع شناخت، حقیقت‌محوری، معطوف به امنیت، آرامش و یقین، حجیت قواعد منطقی، توجه به داده‌های یقینی علوم، انتخاب تبیین احسن، تکیه به شناخت‌های بدیهی، مرزبندی بین قلمرو تجربی و معارف فلسفی و وحیانی. ویژگی‌های آن در سطح اخلاقی نیز عبارت است از: دارا بودن نظام ارزشی و فراگیر، انسجام درونی، قابلیت تبیین عقلانی، توجه هم‌زمان به حسن فعلی و فاعلی و توجه به رتبی بودن ارزش‌ها. ویژگی‌های عقلانیت در سطح ابزاری و معیشتی عبارتند از: هدف‌مندی، انتخاب وسیله مناسب برای اهداف، گزینش عقلانی در قلمرو احتمالات، توجه به سود مورد انتظار، اعتدال و میانه‌روی. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی است. UR - https://fhi.hekmateislami.com/article_165804.html L1 - https://fhi.hekmateislami.com/article_165804_518307fec9453a4ee6d2968159b5fd83.pdf ER -