%0 Journal Article %T بررسی حقیقت اختیار انسان از منظر حضرت آیت‌الله فیاضی %J حکمت اسلامی %I مجمع عالی حکمت اسلامی %Z 2423-5105 %A حسین پور, یاسر %A سعیدی, احمد %D 2023 %\ 01/21/2023 %V 9 %N شماره3-پیاپی 34-پاییز 1401) %P 91-112 %! بررسی حقیقت اختیار انسان از منظر حضرت آیت‌الله فیاضی %K اختیار %K اراده %K رفتار اختیاری انسان %K مبادی رفتار %K ضرورت بالغیر %K استاد فیاضی %R %X فلاسفه اسلامی براساس قاعده ضرورت علّی معتقدند که هر فعل اختیاری انسان، از سوی فاعل به درجه وجوب می‌رسد و با وصف ضرورت محقق می‌شود. ولی برخی اندیشمندان، ضروری بودن فعل را با اختیاری بودن آن ناسازگار دانسته و با استناد به بداهت اختیار انسان، ضروری بودن فعل اختیاری و مبادی آن را انکار کرده‌اند. به اعتقاد این اندیشمندان، برای پذیرش اراده آزاد و اختیار حقیقی باید قاعده ضرورت علّی را از تحلیل مبادی فعل کنار گذاشت و هر انسانی را در هر مرحله‌ای پیش از انجام فعل اختیاری خود، در اصل انجام فعل و در کیفیت انجام آن کاملاً آزاد تلقی نمود.از یک‌سو نمی‌توان نقش و اهمیت بحث اختیار و اراده آزاد در تحلیلِ فلسفیِ رفتار انسانی در علوم انسانی و مطالعات اجتماعی را انکار کرد و از سوی دیگر، بحث علیت و ضرورت علّی را که از مباحث بسیار با اهمیت و قریب به بدیهی در فلسفه شمرده شده‌اند، نمی‌توان کنار گذاشت. ازاین‌رو در این مقاله، بحث تنافی یا عدم تنافی اختیار و ضرورت علّی را از زاویه‌ای تازه بررسی کرده و عدم تنافی آنها را اثبات نموده‌ایم. %U https://fhi.hekmateislami.com/article_165807_c97d7fdb41981342723fc083c482eba8.pdf